Пил — асли кĕçĕннине, ача-пăчана, яш-кĕрĕме, килен-каяна, хăна-вĕрлене, çула каякана ырă сунса, парнепе е кучченеçпе пĕрле каланă сăмах.
***
Ачамсем, хĕрĕмсем! Аслисем каланине хăлхана чикме вĕренĕр: итле-ме йывăр пулĕ те, пĕлни кирлĕ пуласса ан манăр. Хушнă ĕçшĕн туртка-ланса ан тăрăр, аçăр-аннĕр пултарайми ĕç хушмĕ. Ют çын пулăшма ыйтнине илтмĕш пулса ан иртĕр. Ĕçлени çыншăн пулсан та, вĕренни хăвăршăнах пулать.
Хирĕç пыракана салам парăр, пуç тайăр. Уншăн пуç татăлса ÿкмест. Шыв ыйтакана тулли курка парăр. Уншăн шыв пĕтмест. Ватă çынна лар-ма вырăн туса парăр. Уншăн вырăн пĕтмест.
Ватăпа вĕтĕрен кулма кулăр та, хăвăр та вĕтĕ пулнине, хăвăр та ватă пуласса шута илĕр. Юратса кулнăшăн сиен пулмасть.
***
Тантăшпа тантăш пул, ваттипе ватă пул, каланине хăлхана чик, ыйт-нине туса пар. Ĕçленипе алă татăлмасть, пулăшаканăн вăй-хал катăлмасть, калаçнăшăн чĕлхе хуçăлмасть. Усал сăмаха урама ан кăлар, суя сăмаха сута ан кăлар, аçу-аннÿпе пĕр çăвартан сур. Тупнă япалана тавăрса пар, ыйтнă япалана ыр сунса пар, кирлĕ кунта хăвна та пулăшĕ. Тус-юлташа ан виртле, ватта-вĕтте — йăлт итле!
***
Çÿлте Турă, çĕрте патша. Турă ырлăх парать, патша канлĕх парать. Лайăх, çемçе чĕлхе-çăварăмпа, таса чунăмпа, ырă кăмăлпа сире пурнăç пилĕ парам. Çăкăр-тăвара мăшăрпа пĕрле ĕçсе-çимелле пултăр, пĕр варлă пурăнма ырлăх-сывлăх пултăр. Ыр çын хушшинче, ыр çын шутĕнче пу-рăнмалла пултăр. Ватта курсан — пичей темелле пултăр, çамрăксене кур-сан — шăллăм темелле пултăр. Çамрăк хĕрсене курсан — çамрăк темелле пултăр. Ача-пăчаллă пулмалла, ватăлса шурă çÿçлĕ пуличчен пурăнмалла пултăр. Карта тулли выльăх: пытекки—пытек, пăрушки—пăруш, тихи— тиха тутăр. Пыра тулли тырри-пулли, сĕтел тулли ĕçсе-çимелли ялан тăтăр. Тиха пек чупăр, тиха пек сикĕр, пиртен ирĕк!
Ырă тунăшăн пиллени
Пĕр ача ватă карчăка сăра ĕçтернĕ. Вара карчăк ырă сунса хытă кĕл кĕллепĕ.
Турă патăр çак ачана мĕн тенинчен те. Çак ача çын куçĕнчен пăхса, тĕмсĕлсе ан пурăнтăр. Мĕн тенинчен те ăна кирлĕ хăвата Турă патăр. Пурăннă çĕрте ман сăмах Кепене çиттĕр, çав ачанне çулне уçтăр!
Çамрăксене пиллени
Вĕçен кайăк та, тискер кайăк та мĕн çиес, мĕн ĕçес темесĕр пурăн-масть. Чĕкеç ир тăрса каçчен апат шырать, тăмана каç тăршшĕпе шăшие хăвалать. Мулкач турат касать, кашкăр кайăк сыхлать. Мĕн тăхăнас, мĕн пĕркенес тесе кайăк шутламасть тетĕр-им? Кайăк та сивĕре хÿтлĕх шы-рать, шăрăхран сулхăна тарать. Кайăк та йăптăх тăкса тум улăштарать.
Этем кайăк мар. Унăн апат-çимĕç ÿстермелле, унăн тумтир çĕлемелле, унăн çурт-йĕр çавăрмалла. Турă парать, çилпе хĕвелпе мĕн кирли пурте пулать тесе ларсан этем тискер кайăк пулса пурăнĕччĕ.
Этеме Турă ĕç ĕçлеме алă панă, этеме Турă шухăш шухăшлама чĕлхе панă, этеме Турă ырлăх курма кăмăл панă, этеме Турă ăсланса пурăнма ĕмĕр панă.
Турă панă ĕмĕре этемĕн пĕрле ĕçлесе, пĕрле çисе ирттермелле тунă. Тăпрапа витнĕ пуянлăх хаклă мар. Халăхпа пайланă пурлăх хаклă. Пурри-не пĕрле пайлама, çуккине халăхпа саплама пĕлекенсем халăх çинче хăватлă, çут тĕнчере сăваплă.
Ырă ĕçре ырă курса халăхпа пĕр пулма пиллетĕп сире!
Салтака каякана пиллени
Паянтан сана хамăртан уйăратпăр. Турă панă шăпаран тарса хăтăлас çук, Турă панă шăпаран пытанса юлас çук, çÿлти Турă ырлăх парать, çĕрти çĕр сухалать. Кутамкка тени тулли пултăр, кутамкка тени çирĕп пултăр, хырăм выççи ют пултăр. Ларас вырăн типĕ пултăр, каяс çулу çу пултăр, утас вырăн çатма пултăр. Ырă кăмăлпа, ырă туйăмпа килес çулу пыл пултăр. Ватă аçу-апуна чыспа пытарма Турă çавăртăр. Тăшман кулли ан пул, вăй çук тесе намăса ан юл. Улăп вăйне кăтарт, çут тĕнчерен тăшмана çухат.
