1.
Паян эп темшĕн уйрăмах салхуллă.
Пăхсассăн ман çине — тӳрех пуç усăн.
Курам-ха шухăшпа сана йăл кулнăн,
курам та ыталам, юратнă тусăм.
Чăнах эс ĕнтĕ хĕрача, çап-çамрăк,
эп хам та яшă-ха, иртмен-ха вăхăт.
Сана хам майлă пур пĕрех эп çаврăп,
ик куçунтан ытараймасăр пăхăп.
Юласчĕ пирĕн — ватăла пĕлмесĕр —
ялан çап-çамрăк, савăк та илемлĕ.
Ах, пулас марччĕ мĕскĕн те телейсер,
пуласчĕ ирĕк, сывă та телейлĕ.
Манпа чухне хавасла пул, ан ютшăн.
Эс ман юрра та илтнĕ пуль, пĕлен-тĕр?
Кăтарт-ха юрласа, кăтарт-ха шӳтшĕн,
кăтарт та, савăнам эп, чун килентĕр.
Пулин — тулта юр çурĕ те лăр çапрĕ.
Вĕçсе çул хыççăн иртрĕ çул хĕн-хурлăн.
Эс пулăн маншăн пур пĕр ĕмĕр çамрăк,
ыр пирĕшти те фея ĕмер пулан...
2.
Ыр пирĕштийĕм, фея, тусăм, тус,
те çаврăнмах пуçларĕ манăн пуç,
тавра каллех çавăрттарать тăман:
шăнатăп — эпĕ кĕрĕк тăхăнман.
Тен, тăхăннă та пулнă — çук çире,
кунти çынсем ытла усал, сĕре,
çапса ӳкерчĕç, хывреç кĕрĕке...
Ан хатĕрле, ах, тусăм, кĕреке.
Ан тултарсам сим пыл-мăрссалуна.
Тавах! Тавсси! Парсам-ха аллуна.
Сана халь ĕненем, сана шанам.
Эппин, ĕçсе парам та ăшăнам.
Ман мĕн тăвас-ха урăх, мĕн калас,
кунта ытла хăватлă мăрссала.
Ах, тус-тăванăм, çакă кĕреке
вăл тĕрĕслет пуль манăн тĕреке?
Эп пур пĕрех çухатмăп-ха тăна,
эс килĕшсессĕн — ярăп хăтана,
Ан тив, тулта туй туччăр çил те юр,
пире валли пур хăтлă шурă çурт.
Пире валли пур тулăх кĕреке.
Упрар-ха, ӳстерер-ха кĕрнеке.
Çавна çеç манас марччĕ, тусăм, тус,
часах ватта та юлĕ çамрăк пуç.
Эпир пурте-çке шанакан çеçке.
Эппин, ырлар-ха çак хитре ĕçке.
Анчах ăçта эс, фея, тусăм, тус,
е çаврăнсах-ши кайрĕ хĕрнĕ пуç?
Сим пыл та, эс те, çил-тăман та çук,
умра çурта кăна çунать çап-çут —
каç-каç эп Пушкин пек курнас тесе,
çурта çутса çыратăп хĕрттерсе...
3.
Ĕнентĕм эпĕ, ачаллах ĕнентĕм,
тĕл пулăп терĕм ĕмĕтри çынна.
Анчах та ак паян та эс, ĕнер те,
ыран та шалт! çеç питĕрнĕ чунна.
Ăна уçмастăн, курăнас теместĕн,
питне те кăтартмастăн-çке, савни.
Шутлатăн пулĕ: "Шанчăксăр ку, мескĕн".
Нимех те мар эп çулăмпа çунни.
Мул çук, паллах, ман, тусăм, хам эп — ылтăн.
Эс мула мар хакла, хакла — хама.
Пуçа ухса сана мухтарăм хыттăн
эп сирĕн патăрта — чĕнмен хăна.
"Чĕнмен хăна вал тутартан хăрушă", —
тенийĕ асна килчĕ пулĕ çав.
Тавах-çке çакăрушăн-таварушăн,
тавах чейӳшĕн, тав пурăнăçа.
Тен, çавăнпа хальччен эп сывă, чĕрĕ
поэт пулса çуретĕп тенчере?
Кала-ха эс, калаччĕ, Саврăш хĕрĕ,
ма саншăн çав тери çунать чере?
Çук, чĕнмĕн эс уç сасăллăн, саламлăн.
Ыр тунă эс мана, анчах савман.
Умна выртса йĕрсен те эс каламăн:
"Лăплан, эп сан пулсассăн, эсĕ — ман..."
4.
Ан тив, пире йĕрлеççĕ те кăнтаççĕ.
Ан тив, поэзи мар халь тăрантать.
Поэтăн пур пĕр çулăмлă фантази:
пуян та вăл, хĕрӳ те, тарăн та.
Эп Чăвашра та палăртăм пуль тетĕп,
Тутар çĕршывĕнче те ман ята
илтес тесен çине-çинех илтетĕн.
Час-час ăна Мускав та янратать.
Ма пытарас, Римпа Париж та, Лондон
хăй чĕлхипе вуларĕç ман сăвва.
Эп кам? Поэт. Ăнлантăн-и? Ăнлантăн.
Пулать-и поэта кăштах савма?
Пулать. Халь çеç ак яппунла та тухрăм.
Вуласчĕ те, пĕлмерĕм вулама.
Çӳре пуçларĕ ят миçе пин çухрăм!
поээи вăл рур сывлăш, вут ама.
Сана та эпĕ шутласа кăлартăм
епле илемлĕ, хӳхĕм те паха
ыр пирĕштийĕм, фея! Çут талантăм
çук сăнара кăларчĕ юмаха...
5.
Илем вăл вăрттăнлăх, вăл сирĕлсен
илем те çухалать пĕр йĕрсĕр.
Кайсах пĕтмерĕç-ха ун сăрĕсем.
Ыр чунлăх пулаймасть ыр енсĕр.
Ыр чунлă эсĕ, сан ыр ен нумай,
ĕмĕтĕмре сăнар туса ырланă
кăшт тунсăхлă, черченкĕ те ытарлă
курăнакан пике, — çул иртнĕ май.
Эс кивелместĕн, çĕнелсех пыран,
çаплах-ха хыптаран та çунтаран
ман ăшăма, вил чунланма памастăн,
чĕп-чĕррĕн, чăн пекех, умра тăран.
Ку ĕнтĕ ĕмĕт вăл, чун ăнтăлни:
чун тĕмсĕлсе чăн илеме тупасшăн,
вăрттăнлăха яланлăх тус тăвасшăн
çурта çутса вĕç-хĕрсĕр кĕл туни.
Илем — асамлăх вăл, вăл — юрату.
Çук юрату — çав вăрттăнлăх çухалчĕ.
Вăрахлăха пулсассăн çухату,
вăрахлăха сан хуçăк чун çуначĕ.
Тен, кам пĕлет, сыв мар яланлăха?
Тен, çук та çав çунат? Тен, чунĕ пушă?
Пăхатăн та — шухăшлама хăрушă:
капла — текех лекеймĕн яшлăха.
Капла, мĕнех калас, пĕтес пулать,
тинех шăпа пиртен вилсе кулать,
тинех вилеслĕн хутланан асаплăн —
ик куçăма тулли куççуль тулать...
6.
Санпа сыв пуллашмасăр уйрăлап,
мĕн-ма тесен çут сăнару манпах вăл.
Тен, виличчен те çав хитре халап
мана тĕпрен кисрентерме пăрахмĕ?
Ан курăн чăнлăхри, суйи çеç курăн.
Ача пек савăнам та тĕлĕнем:
сассу — шăнкрав, пĕву сан — йăрăс хурăн,
куçу — çут çăлтăр... Тĕлĕк тĕлленем.
Кĕрсем тĕлĕкĕме... Ан кай кĕмесĕр.
Ан курăн леш, пул ĕмĕтри хĕрех.
Çук, курăн... курăнсам çапах... Тен, эсĕ
халапринчен нумай хут хӳхĕмрех.
Анчах хăратăп эп, сехĕрленетĕп
ума тухса тăрассăнах сехмет,
вара шухăшлама та именетĕп,
шухăшласассăнах хăпать сехрем.
Кун-çул иртсе пырать, нумай юлмарĕ,
телейлĕ пултăм пулĕ пĕр енчен,
тепĕр енчен телей пачах пулмарĕ,
халь тин пулайме — мăшарсăр, пĕччен.
Тухатрĕ хĕр мана, пуçа çухатмăш,
çил-тăманра, пăлхавлă яшлăхра.
Тен, тухатлать пулсан, чăнах — тухатмăш,
тухатмăша халь тухнă, ватлăхра?
7.
...Миçе кун тетĕрет, юр асать — айтурах!
Уйăха курма çук, курма çук хĕвеле.
Таврăнатăп киле çуллен-çул сайрарах,
ватăлап çуллен-çул, çуллен-çул кивелеп.
Юр çаплах чӳхенет, çаврăнать ял çинче,
тухрăм эп кил умне çав юра сăнама.
Каçхи юр çутинче, çутă асамĕнче
килчĕ яшлăх ума — çĕклесен асăма.
Яш чухне юр ялтравĕ, вылявĕ-вăййи
йыхăратчĕ мана çеçкери шур сада.
Çутă шанчăк хавас, пăхса ытарайми
йăлкăшатчĕ умра васкаса ман пата.
Чунăма вырнаçатчĕ нихçан пĕтмес пек...
Вăхăт иртрĕ нумай, яшлăх çук, шанчăк çук.
Курăнать шурă юр та халь урăх тĕспе,
вил тĕспе курăнман вăл яш чух, çамрăк чух.
Иртрĕ ĕмĕр... Сиссе юлаймарăм çавна.
Çук малашлăх ман, çук кил ăшши, çук савни.
... Ял çинче юр çаплах чухенет, çаврăнать,
тĕлĕк пек туйăнать вуншар çутă çунни.
8.
Çĕр варринче эп кайрăм шухăша.
Шутлатăп та: тен, каймалла та марччĕ?
Сикет чĕре, сикет те туртăшать —
кăшт лăпкăрах тапма ытла та манчĕ.
Ма ĕрĕхен тапма чарăнасла?
Сӳнесшĕн-им? Сӳнех. Çитет пуль — çунтăн.
Пăлхантăм эп чĕре çурăласла,
анчах та мĕн усси: халех хуть çурăлтăр.
Кунчуль усрарĕ çут çанталăк — тав.
Савни. Туссем. Кив вĕрентӳ. Çĕн пурнăç...
Пурте суя иккен, пурте ултав.
Хăй çут тĕнчи çапла хаяр-мен, урмăш.
Нумай тытмасть пире вăл Çĕр çинче.
Час нӳрлĕ çĕр айне персе чикет те,
пулма та пăрахатпăр асĕнче.
Пурте иртет, пурте пĕтет черетлĕн.
Ним те юлмасть, пурте харам, суя:
ма çараçлантăмăр-ха илĕм-тилĕм?
Ним те юлмасть, пурте каять сая.
Ним те юлмасть, малта — пĕтеслĕх, вилĕм...
9.
Халь, кунăм пур чухне, эп хам та пур.
Кунсем пĕтсен эп пулмăп, ан та шырăр.
Пĕтеслĕхсен ташши шуйттан ташши вăл.
Ăна ташлаççĕ усалсем сатур.
Юласчĕ ман кунта пĕр пĕчĕк юрă пек.
Анчах вăл анлă пултăр, анлă, тарăн.
Юрланайсассăн — эп вара, мăнтарăн,
тăванлăх тупăп сирĕн чĕрĕрпе.
Таçти сассен çӳçенчĕк тĕтринче
хорал йывăрланса çĕкленнĕ евĕр
вăл пултăр — çак илем, илем кĕрлевĕ —
кашни ентешĕн уçă чунĕнче.
Хуллен пĕччен пуçла та юрлама,
сисмесĕрех çав самантра эс курăн:
çак юрăран тăванраххи çук урăх!
Ытти — пĕри те чăн-чăн юрă мар.
Çĕнтерчĕ вăл сивве те сĕмлĕхе.
Ăшша, çутта çынсем патне çитерчĕ.
Пĕтеслĕхне яланлăха çĕтерчĕ.
Ку — вĕçсĕрлĕх. Эс кĕр вĕçсĕрлĕхе...
***
Асап та хурлăх, хурлăх та асап
курма çуралнă пулнă эпĕр, ахăр.
Тен, çавăнпа сăну пит хурлă сан?
Ан макăр-ха, ан йĕр эс хурланса,
вилмен-ха эп, кайман-ха, ăсанман-ха.
Ыр кураймарăмăр çак тĕнчере,
леш тĕнчере ыр курасси, тен, пулĕ?
Çак шухăш асăмра чĕп-чĕрĕрен —
йуç армути йӳçекĕ чĕрере.
Авкаланать чĕреçĕм тивнĕн пуля.
Кайсан та ан хӳхлеччĕ, ăсансан.
Эс эп вилсен пачах ан йĕр, ан макăр.
Кĕл ту. Çурта çутсамччĕ асăнса.
Аса кăшт илкеле кайран — савса.
Вара... кĕтеп: масаралла çул такăр.
