1
Мухтав сана, Çут тĕнчене пултарнă Аслă Хăват!
Мухтав сире, вăй-хал паракан Çĕрпе Пĕлĕт, Вутпа Шыв ыррисем. Сирĕн сипетпе чĕрĕлĕх упранса тăрать, сирĕн рехетпе савăнса пурăнать. Тайма пуç сана, сăваплă ырă кун!
Çулталăк илемĕ хĕлпе çу çаврăннинче, кун-талăк черечĕ кунпа çĕр улшăннинче, пирĕн телей ĕçпе тăнăç хушшинче. Халăх шăпи Çут тĕнче ытамĕнче, этем шăпи халăх аллинче, манăн ăраскал тĕнче тытан Пÿлĕх аллинче. Тăрăшни пулĕ, сÿленни пулĕ. Ас хупланни пулĕ, юн выляни пулĕ. Юратни пулĕ, курайманни пулĕ. Хам айван-ни пулĕ, çын пăтратни пулĕ. Савăнни пулĕ, хурланни пулĕ. Чун сикни пулĕ, куç ÿкни пулĕ. Ыр сунакан пулĕ, хур тăвакан пулĕ. Кĕвĕçни пулĕ, кÿнĕçни пулĕ.
Илпек-сипеке упрама ырăсем пулăшчăр, инкек-синкеке хаярсем сир-се пыччăр... Палăртнă тĕллевĕм çынна юрăхлă, ăна пурнăçлама сывлăхпа тасалăх пар, ăспа вăй кÿртер, Çут тĕнчери Аслă Хăват! Тĕрĕс шухăшпа пуçа тасат. Ырă кăмăлпа чуна çутат.
Палăртнă ĕçе пурнăçлама ват çын сăмахĕпе тÿр килтерсе кала. Лайăх ĕç тума вăй-хăват парнеле. Эпĕ тăрăшни сана та парне пулĕ, тăван-хурăн-таш умĕнче юлĕ.
Тайма пуç сана, пурăнма ирĕк панă çÿлти Аслă Хăват.
Вăй пар мана!
2
Атте Турă! Сана тав тăватăп, пуççапатăп ăшă питĕмпе, тутлă чĕлхем-пе, тайăла пуçăмпа. Каç выртма канлĕхне панăшăн, ырлăх панăшăн, сывлăх панăшăн, çак çут çанталăка кăтартнăшăн.
Эй, ырă Турă, тата малашне ырăлăх пар, кун кунлама кун пар, çĕр çĕрлеме çĕр пар, ĕмĕрлеме ĕмĕр пар, юсми юлми пил пар, çын çинче çын пек çÿремелĕхне пар, ял çинче ял пек çÿремелĕхне пар. Амин.
Кил пуçĕн кĕлли
3
Виçĕ пайĕнчен пĕр пайне ĕçме-çиме пар, ик пайне пуçтарса хума пар.
Кил-çурт пуçĕ пулма, кил-йыша тĕрĕс тытса тăма пар.
Пихампар, эсĕ кайăк-хуçана ан яр, кайăкран-хуçаран хăтарса пыр, сых-
ла.
Эпир, айван ывăлĕ-хĕрĕ, юмăç-курмăç каларăшĕпе тасаран чÿклетпĕр. Карманта мул тытма пар. Картана кĕрсен карта турри сыхласа тăтăр. Чикекентен-касакантан эсĕ сыхласа эсĕ упрăсăнччĕ. Пуплерĕмĕр капла сăмахсене, — тен, малтан калас сăмах кая юлчĕ пуль, — Турă, каçар.
4
Кил-йышăмпа, çуртăм-йĕрĕмпе, çуратнă чунăмпа, Туррăм, тĕрĕс-тĕкел тăмалăхне пар. Çырлахăр, Таса Турă, Таса сывлăш, Ама Турă, Аçа Турă, мĕнпур çутăри ырăсем! Сире тавса тайла пуçăмпа, ăшă кăмăлăмпа, тутлă чĕлхемпе йăлăнатăп: ĕçленĕ ĕçĕм вырăнлă пултăр.
Картишĕмпе, выльăх-чĕрлĕхĕмпе, çуратнă чунăмпа, Турăçăм, тĕрĕс-тĕкел тăмалăхне пар. Тунă кĕллĕм хапăллă пултăр, ĕçленĕ ĕçĕм вырăнлă пултăр, тытни-туни ушлăхлă пултăр!
Эй, Таса Турă, çÿренĕ çулăмра пулсан та — эсĕ сыхла! Выртнă вырăн-та пулсан та — эсĕ сыхла! Халĕ те, кирек хăçан та, ĕмĕрех.
Ачам-пăчам уссине курмалăхне пар, канăçу пар, килĕшÿ пар, юсми-юлми пил пар!
Ĕçлеме ĕç пар, çиме çăкăр пар, кунлама кун пар, ĕмĕрлеме сывлăх пар, юсми-юлми пил пар!
Ырлăх пар, пурлăх пар, савăнса-сарăлса çÿремелĕхне пар, ĕçлесе ирт-термелĕх ĕмĕрне пар, выляса-кулса ирттермелĕх вăхăтне пар, килĕшĕм-пе, çуртăмпа, выльăх-чĕрлĕхпе, картишĕмпе, çуратнă чунăмпа тĕрĕс-тĕкел тăмалăхне пар!
Тунă кĕллĕм хапăллă пултăр, ĕçленĕ ĕçĕм вырăнлă пултăр, тытни-туни ушлăхлă пултăр. Амин.
5
Эй, атте Турă! Каç каçма канлĕх панăшăн, тутлă ыйхăпа çут çанталăка кăтартнăшăн, тутлă чĕлхемпе, тайма пуçăмпа пуç тайса тав тăватăп.
Эй, атте Турă! Паян пурăнмалăх çăкăр пар, хырăм тутлăхне, çăкăр перекетлĕхне пар, çын патне кивçене ан яр, кĕлмĕç хутаççи çакассинчен хăтар.
Эй, атте Турă! Кун кунлама ырлăх-сывлăх пар, ача-пăчана тĕрĕс ÿстер-ме, тутă хырăмпа çÿреме пар. Ырра хирĕç ырăпа ту, усала тÿртĕмĕн сир.
Эй, атте Турă! Çын çинче çын пек, ял çинче ял пек çÿремелĕхне пар. Тăвас япалан пуласлăхне, сутас япалан хаклăхне ÿстерсе сутма пар.
Эй, атте Турă! Мана ан пăрах, аякка ан сир, сана тутлă чĕлхемпе, тайма пуçăмпа тав тăватăп. Амин!
6
Эй, Турă, тав Сана каç выртма канлĕхне панăшăн, ир тăма çăмăллăхне панăшăн, ырлăх парса, сывлăх парса çут çанталăка кăтартнăшăн. Тата ма-лашне ырлăх парса, сывлăх парса кун кунлама кун пар, çĕр çĕрлеме çĕр пар, ĕмĕр ĕмĕрлеме ĕмĕр пар, юсми-юлми пил пар. Çын çинче çын пек çÿремелĕхне пар, ял çинче ял пек çÿремелĕхне пар, мĕнтен кĕленнине пар, мĕнтен хăранă, унтан сыхла, шухăшланă шухăша çитер, ĕмĕтленнĕ ĕмĕте çитер, тăвассине тумалăхне пар, илессине илмелĕхне пар! Сутас тавар хака кайтăр, илес тавар йÿне килтĕр. Турăран сывлăх килтĕр, патша-ран ырлăх килтĕр; Турри çырлахуллă пултăр, патши вырăнлă пултăр.
Эй, Турăçăм, малашне пире выляса-кулса ĕмĕр ирттермелĕхне пар. Килĕшĕмпе, çуртăм-йĕрĕмпе, çемьепе, выльăхăм-чĕрлĕхĕмпе, çуратнă чунăмпа тĕрĕс-тĕкел тăмалăхне пар. Амин.
7
Эй, атте Турă! Шăм-шак çăмăллăхне пар, ал-ура çаврăнăçулăхне пар, кун кунлама сывлăх пар. Тытăннă ĕç патĕнче ир пуçăнса мĕн каçчен ĕçлес ĕç ÿсĕмне пар. Çиес çăкăр перекетне пар, ĕçĕм ăнтăр, тухăç пултăр, ĕç намăсне ан хăвар. Сан ятна асăнса куллен ĕçе тытăнар. Каç выртсан ый-хăра ăшă канлĕх, лăпкăлăх пар.
8
Эй, Аслă Турă! Пурăнмалăх тыр-пул ÿстерме пар пире! Выçса килеке-не тăрантарса ямалăхне пар, шăнса килекене ăшăтса ямалăхне пар! Пĕр пĕрчĕ акса, пин пĕрчĕ илмелĕхне пар! Тĕпне хăмăш пек, тăррине чакан пек ÿсмелĕхне пар! Çÿлтен кĕтнине антарса пар, çĕртен кĕтнине пултар-са пар, ырă ĕмпÿ паруне памалăхне пар, ырă çынпа ĕçсе-çимелĕхне пар! Асатте-асанне килĕшĕпе, кукаçей-кукамай пиллĕхĕпе выляса-кулса яш ĕмĕре ирттермелĕхне пар!
9
Эй, Çÿлти аттемĕр! Каç выртма канлĕх панăшăн, çĕр ĕçлеме çĕр панăшăн, ырă ăшă ыйхă кÿнĕшĕн чун-чĕрепе тав туса тайăлса пуççапатăп.
Эй, Çÿлти аттемĕр! Кун кунлама кун пар, çын çинче çын пек çÿреме-лĕхне пар, ял-йыш çинче ырă çын шугне кĕме пар, ĕмĕрлеме ĕмĕр пар.
Эй, Çÿлти аттемĕр! Сĕтел çине çăкăр пар, кĕлет-пыра перекетлĕхне пар, пĕр сомран çĕр сом тума пар.
Эй, Çÿлти аттемĕр! Карта тулли выльăх-чĕрлĕх, пÿрт-çурт тулли ачам-пăчам. Ама выльăх йыш хуштăр, çук темелле ан пултăр. Ытлашшине каçар, çитменнине çитер. Амин.
10
Эй, ман пурнăçа тытса тăракан патша Турă! Мана юлхав шухăшĕ кĕрес-рен, шанчăк çухатасран, пуçа асла хывасран, кирлĕ мара калаçасран чарса тăр! Мана, хăвăн чуруна, таса шухăш, йăвашлăх, тÿсĕмлĕх, çынна юрат-са пурăнас кăмăл пар!
Эй, патша Турă! Мана хамăн çылăхăмсене курса тăма пар!
Эй, Турă! Мана, çылăхлăскере, тасат!
Эсĕ ĕмĕр-ĕмĕрех мухтавлă. Амин!
11
Эй, Турăçăм, çырлахах, çырлахах, çырлахах! Эпир Сан умăнта епле çылăха кĕнине пĕлместпĕр-çке!
Е кĕрĕлĕхе чăтаймасăр çылăха кĕнĕ пулсан та, е хурлăха чăтаймасăр çылăха кĕнĕ пулсан та, пĕле тăркачах кĕнĕ пулсан та, е пĕлмесĕр кĕнĕ пулсан та каçарах!
Çÿренĕ çулта пулсан та, е выртнă вырăнта пулсан та, ял хушшинче, хир хушшинче мĕнле çылăха кĕнĕ пулсан та каçар, Турă!
Килĕшĕмпе, çуртăм-йĕрĕмпе тĕрĕс-тĕкел пурăнмалăхне пар. Леш тĕнче-не кайсан çăтмахлăхра выртмалăхне пар. Эй, Турăçăм, Хăвăн патшалăх-на кĕртмесĕр ан хăварсам пире! Амин.
12
Эй, Турăçăм, Сана тав туса пуççапатăп ăшă питĕмпе, тутлă чĕлхемпе, тайлă пуçăмпа. Чун çумне чун хушмалăхне пар, çурт çумне çурт хушма-лăхне пар, çемье çумне çемье хушмалăхне пар. Алăк патне кĕрÿ пар, тĕпеле кин пар, сак çийĕ тулли ывăл-хĕр пар, урай тулли путек-сурăх пар, карта тулли выльăх-чĕрлĕх пар, анкарти тулли купа-капан пар, пÿлме тулли тырă-пулă пар, хăймаласа мулне пар, çухаласа тумне пар, ырă çын-па ĕçсе-çисе тăмалăхне пар, çак асатте-асанне килĕнче ирĕк илсе тăмалăх-не пар. Ярпайса-ярăнса çÿремелĕхне пар, савăнса-сарăлса тăмалăхне пар.
13
Эй, Турăçăм, мана ырă сунакан çын ырă курмалла пулинччĕ вăл çын. Эй, Турăçăм, мана сума сăвакан çын сумлă пулинччĕ вăл çын. Эй, Турă-çăм, мана хисеп тăвакан çын хисеплĕ пулинччĕ вăл çын. Эй, Турăçăм, мана çын урлă çиекен çынна каçар, пĕле тăркачах çиекен çынна, Турă, Ху пĕл!
14
Эй, ырă Турă, Çÿлти Турă, пире пулăшакан Турă, пирĕн хута кĕре-кен Турă, пире шеллекен Турă, пире çылăхран çăлакан Турă! Тав сана каç выртма канлĕхне панăшăн, ир тăма çăмăллăхне панăшăн, ырлăх парса, сывлăх парса çут çанталăка кăтартнăшăн. Тата малашне ырлăх парса, сывлăх парса кун кунлама кун пар, çĕр çĕрлеме çĕр пар, ĕмĕр ĕмĕрлеме ĕмĕр пар.
15
Эй, ырă Турă, Çÿлти Турă, пире пулăшакан Турă, пирĕн хута кĕрекен Турă, пире шеллекен Турă, пире çылăхран çăлакан Турă! Тăвассине ту-малăхне пар, илессине илмелĕхне пар, сутас тавар хака кайтăр, илес та-вар йÿне килтĕр. Турăран сывлăх килтĕр, ырăран ырлăх килтĕр, Турри çырлахуллă пултăр, ырри вырăнлă пултăр.
Эй, ырă Турă, Çÿлти Турă, пире пулăшакан Турă, пирĕн хута кĕре-кен Турă, пире шеллекен Турă, пире çылăхран çăлакан Турă! Малашне пире выляса-кулса ĕмĕр ирттермелĕхне пар. Аслă килĕшÿпе, çуртăм-йĕрĕмпе, çемьемпе, выльăх-чĕрлĕхĕмпе, çуратнă чунăмпа тĕрĕс-тĕкел тăмалăхне пар. Амин, Турă!
16
Эй, ырă Турă, Çÿлти Турă, пире пулăшакан Турă, пирĕн хута кĕрекен Турă, пире шеллекен Турă, пире çылăхран çăлакан Турă! Йывăр чирĕнтен-чĕрĕнтен, инкекĕнчен-синкекĕнчен, курайми тăшманăнтан, Турă ашшĕ, Турă амăшĕ, инкек-синкеке сирсе тăр, курайми тăшмана сыхласа тăр.
Эй, ырă Турă, Çÿлти Турă, пире пулăшакан Турă, пирĕн хута кĕре-кен Турă, пире шеллекен Турă, пире çылăхран çăлакан Турă! Шухăш-ланă шухăша çитер, ĕмĕтленнĕ ĕмĕте çитер, шухăшланă шухăша ан тат, ĕмĕтленнĕ ĕмĕте ан тат, усал шухăш çине ан кÿрт, çын хурри ан ту, куççуль вĕçне ан хăвар, ан юсăнтар.
Эй ырă Турă, Çÿлти Турă, пире пулăшакан Турă, пире хута кĕрекен Турă, пире шеллекен Турă, пире çылăхран çăлакан Турă! Ытла сăмаха, Турă, каçар, йывăр сăмаха, Турă, çĕкле! Амин, Турă!
17
Эй, ырă Турă, Çÿлти Турă! Пире пулăшакан Турă, пирĕн хута кĕре-кен Турă, пире шеллекен Турă, пире çылăхран çăлакан Турă! Хам телей-рен пулсан та, ачасен телейĕнчен пулсан та, выльăх-чĕрлĕхрен пулсан та, Турă ашшĕ, Турă амăшĕ, иксĕлми тивлет пар. Турă, ирттерсе пар, Турă, илме пар. Пире пулăшакан Турă, пирĕн хута кĕрекен Турă, пире шеллекен Турă, пире çылăхран хăтаракан Турă! Çÿлте вĕçсе çÿрекен ин-кек-синкекрен, чупса çÿрекен инкек-синкекрен, утса çÿрекен инкек-син-кекрен, ларса тăракан инкек-синкекрен, выртса тăракан инкек-синкек-рен, Турă ашшĕ, Турă амăшĕ, инкек-синкеке сирсе тăр, курайман тăшма-на сыхласа тăр.
Пире пулăшакан Турă, пирĕн хута кĕрекен Турă, пире шеллекен Турă, пире çылăхран çăлакан Турă! Курайми тăшманăн урине ан уттар, курай-ми тăшманăн аллине ан çитер, курайми тăшманăн куçне ан кăтарт, ку-райми тăшманăн сывлăшне ан яр, Турă, сыхласа тăр.
Пире пулăшакан Турă, пирĕн хута кĕрекен Турă, пире шеллекен Турă, пире çылăхран çăлакан Турă! Ытла сăмаха, Турă, каçар, йывăр сăмаха, Турă, çĕкле! Амин!
18
Çÿлти Турă! Турă, çырлах! Турă, ан пăрах! Çырлах, çĕрти патша, ывăл-тан, хĕртен, тырăран, пылран!
Турă патăр ĕçмешкĕн, çимешкĕн. Сывлăхне Турă патăр!
Выльăхран-чĕрлĕхрен туллиех карта, утпа карта, ĕнепе карта, сурăхпа карта Турă патăр!
Катаран шăнса килекене, выçса килекене ăшăтса канмалăхне Турă та-тах патăр!
Шуйттана хăваласа яр! Çырлах, Турă!
